Αντικεραυνική προστασία σε ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα σκάφη
Παρότι η αποτελεσματικότητα σωστά εγκατεστημένων συστημάτων αντικεραυνικής προστασίας είναι αποδεδειγμένη, τέτοιου είδους συσκευές δεν περιλαμβάνονται δυστυχώς στον βασικό εξοπλισμό ιστιοφόρων και μηχανοκίνητων γιοτ σκαφών. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως οι ιδιοκτήτες σκαφών δεν θα πρέπει να έχουν μέτρα για την προστασία τους. Εξειδικευμένες εταιρείες προσφέρουν λύσεις με στόχο την αποτροπή ή τουλάχιστον τον περιορισμό των καταστροφικών συνεπειών ενός χτυπήματος κεραυνού.
Οι ζημιές από κεραυνούς αυξάνονται. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των αντίστοιχων περιστατικών στην Pantaenius τριπλασιάστηκε. Το σχετικό ποσοστό επί της συνολικής αξίας των ζημιών ανέρχεται ήδη σήμερα στο 10%, με αυξητική τάση. Οι συνέπειες ενός άμεσου ή έμμεσου πλήγματος από κεραυνό μπορούν να παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις, συνιστούν όμως σε κάθε περίπτωση έναν σοβαρό κίνδυνο για τον άνθρωπο και τα υλικά. Υπάρχουν περιστατικά ξαφνικής βύθισης σκαφών στην προβλήτα, ακόμα και μέρες μετά από ένα χτύπημα κεραυνού που πέρασε απαρατήρητο. Παρόλα αυτά, το εάν και το πώς ένα σκάφος καταφέρει να επιβιώσει από μια καταιγίδα, δεν είναι καθαρά θέμα τύχης. Ένα σωστά εγκατεστημένο σύστημα αλεξικέραυνου παρέχει προστασία.
Πώς λειτουργεί η αντικεραυνική προστασία στο σκάφος;
Τα συστήματα αντικεραυνικής προστασίας είναι πολύπλοκα και επιτελούν μια βασική λειτουργία στο σκάφος. Ως εκ τούτου, η εγκατάσταση πρέπει οπωσδήποτε να ανατίθεται σε εξειδικευμένο τεχνικό. Μια λειτουργική από τεχνική άποψη αντικεραυνική προστασία επιτυγχάνεται κατά κανόνα μέσα από έναν συνδυασμό απαγωγής και προστασίας από υπερτάσεις. Το σύστημα DDCE προσφέρει μια εναλλακτική λύση, η οποία αποτρέπει ενεργά το χτύπημα του κεραυνού μέσω του απιονισμού του αέρα. Τα εκάστοτε αναγκαία μέτρα προστασίας εξαρτώνται από την περιοχή πλεύσης και τον τύπο του σκάφους. Τα ναυπηγεία, οι έμποροι και οι ηλεκτρολόγοι σκαφών μπορούν να απαντήσουν σε πολλές ερωτήσεις σας σχετικά με την αντικεραυνική προστασία στο σκάφος και να εκτελέσουν τις απαραίτητες εργασίες. Σε όσους αρέσουν οι ιδιοκατασκευές, καλό είναι να αναθέσουν την τελική πραγματογνωμοσύνη και την τεκμηρίωση της εργασίας τους σε έναν εξειδικευμένο τεχνικό.
Ποιες δυνατότητες υπάρχουν;
Απαγωγή
Η απαγωγή έχει ως στόχο τη δέσμευση της ηλεκτρικής ενέργειας η οποία στιγμιαία μπορεί να ανέλθει σε χιλιάδες Volt και Ampere, και στη διοχέτευσή της στη γείωση. Αυτό επιτυγχάνεται, με τη σύνδεση μεταξύ τους, όλων των αγώγιμων μερών στο σκάφος και αυτών με τη γείωση προκειμένου να περιέλθουν σε ένα ενιαίο ηλεκτρικό δυναμικό. Μια επιτυχής εγκατάσταση επιτρέπει την αποτροπή πληγμάτων στους ανθρώπους και την ελαχιστοποίηση των υλικών ζημιών στο σκάφος. Ανάλογα με τον επιδιωκόμενο βαθμό προστασίας και το υλικό κατασκευής του σκάφους, τοποθετούνται στην κορυφή του καταρτιού και άλλα εκτεθειμένα μέρη μία ή περισσότερες ακίδες από χαλκό ή χάλυβα. Εφόσον έχει διασφαλιστεί η ορθή τοποθέτηση, δημιουργείται μια ζώνη προστασίας που καλύπτει όλες τις περιοχές του σκάφους. Μέσω της ακίδας, η ενέργεια του κεραυνού διοχετεύεται στη γείωση. Στα ιστιοφόρα αυτό επιτυγχάνεται μέσω του μεταλλικού ιστού καθώς και μέσω των πρό-, επί- και παράτονων.
Τα ιστιοφόρα με ξύλινο κατάρτι καθώς και τα μηχανοκίνητα σκάφη χρησιμοποιούν ένα χάλκινο καλώδιο για την απαγωγή του ρεύματος προς τη γείωση. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται η επαρκής διαστασιολόγηση των ακίδων και των αγωγών απαγωγής. Η γείωση επιτυγχάνεται μέσω του χαλύβδινου σκελετού, μιας πλάκας γείωσης ή της καρίνας. Οι ιστιοπλόοι πρέπει να διασφαλίζουν ότι η γείωση καλύπτεται από το νερό και κατά το κουπαστάρισμα. Ακόμα και εάν ο κεραυνός μπορεί πλέον να διοχετευθεί μέσω του σκάφους, πρέπει να εξασφαλίζεται και στο εσωτερικό του μια ισοδυναμική σύνδεση για προστασία από επικίνδυνες τάσεις και σπινθήρες εκκένωσης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνδεθούν μεταξύ τους και με τη γείωση όλα τα αγώγιμα μέρη. Σε αυτές συγκαταλέγονται π.χ. η εστία, ο νεροχύτης, οι μπαταρίες, ο νιπτήρας. Προσοχή: Οι σύνδεσμοι των αγωγών απαγωγής πρέπει να αντέχουν στις τεράστιες εντάσεις ρεύματος του κεραυνού. Οι περισσότεροι σύνδεσμοι που χρησιμοποιούνται συνήθως στο σκάφος δεν είναι κατάλληλοι για αυτόν τον σκοπό.
Προστασία από υπερτάσεις
Πρόκειται για διακόπτες προστασίας από υπερτάσεις, οι οποίοι σε περιπτώσεις εμφάνισης υπερτάσεων προστατεύουν τις επακόλουθα συνδεδεμένες συσκευές, όπως ο εξοπλισμός πλοήγησης, ο φωτισμός του σκάφους καθώς και άλλες ηλεκτρικές συσκευές του σκάφους. Αυτή η μορφή της αντικεραυνικής προστασίας αποτρέπει ζημιές που μπορεί να προκληθούν από επαγωγικά και χωρητικά φορτία υπερτάσεων, σε περίπτωση πλήγματος κεραυνού στο άμεσο περιβάλλον του σκάφους.
Για τη διασφάλιση μιας αποτελεσματικής προστασίας από υπερτάσεις, οι αγωγοί του σκάφους πρέπει να διέρχονται από θωρακισμένα κανάλια αγωγών και να εγκαθίστανται απαγωγοί ρεύματος κεραυνών και υπερτάσεων στο δίκτυο του σκάφους, στη σύνδεση τροφοδοσίας ρεύματος καθώς και στις εισόδους και εξόδους των αγωγών μετάδοσης σήματος. Συχνά οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις υποδιαιρούνται σε περισσότερες από μία ζώνες αντικεραυνικής προστασίας, οι οποίες κατανέμονται στους απαγωγούς. Η ισχύς των επιμέρους απαγωγών αντιστοιχεί στο επικίνδυνο δυναμικό βάσει των εκτιμώμενων εντάσεων ρεύματος.
Εναλλακτική μέθοδος: Αποτροπή κεραυνικών πληγμάτων
Σε αντίθεση με τη συμβατική μέθοδο απαγωγής του κεραυνού, στην αγορά διατίθεται τελευταία μια επιπλέον μέθοδος προστασίας από ζημιές λόγω κεραυνού στο σκάφος. Το σύστημα DDCE της Dinnteco αξιοποιεί την αρχή της δυναμικής σύνδεσης, το οποίο αποτρέπει τη δημιουργία κεραυνού σε μια προστατευμένη περιοχή περιμετρικά του σκάφους.
Μέσω του συστήματος DDCE τα πλεονάζοντα αρνητικά φορτία συλλαμβάνονται από τον αέρα και διοχετεύονται μέσω της γείωσης. Αυτή η διαδικασία εξουδετερώνει τα θετικά φορτισμένα ρεύματα, εμποδίζοντας κατά αυτό τον τρόπο τη δημιουργία ενός κεραυνικού καναλιού ή του κύριου οδηγού εντός της καλυπτόμενης από τη συσκευή εμβέλειας. Όσο μεγαλύτερο είναι το σύστημα DDCE, τόσο μεγαλύτερο αρνητικό φορτίο μπορεί να απάγει η συσκευή και τόσο μεγαλύτερη είναι η προστατευόμενη περιοχή. Το σύστημα χρειάζεται μόνο μια επαρκή γείωση και καμιά τροφοδοσία ρεύματος.
Το σύστημα που αρχικά αναπτύχθηκε για την προστασία κτιρίων, μετεξελίχθηκε ειδικά για ναυπηγικές εφαρμογές και υπόσχεται έναν σχεδόν πλήρη περιορισμό της πιθανότητας κεραυνικού χτυπήματος εντός της προστατευόμενης περιοχής. Εφόσον εγκατασταθεί σωστά, το σύστημα DDCE αναγνωρίζεται από την Pantaenius ως κατάλληλο σύστημα αντικεραυνικής προστασίας. Στην Ευρώπη, το σύστημα DDCE διατίθεται προς το παρόν αποκλειστικά από την εξειδικευμένη στην τεχνολογία ασφάλειας και επικοινωνιών, καθώς και τη διάθεση ηλεκτρικών εξαρτημάτων για τους τομείς των αεροπλοΐας, της ναυτιλίας και της τεχνολογίας οχημάτων,
εταιρεία ELNA με έδρα το Αμβούργο.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
ELNA GmbH
Heidehofweg 22
25499 Tangstedt
+49 (0)4101 301-01
info@elna.de
www.elna.de